İyi biri olmak. Yardım etmek. Dinlemek. Destek olmak. Hepimiz zaman zaman bir başkasının yükünü hafifletmek için kendi yükümüzü göz ardı ederiz. Ama hiç durup düşündün mü: “Sürekli güçlü durmaya çalışırken ben ne kadar yorgun düştüm?”
Çoğumuz “iyi insan” olmanın, sevdiklerimiz için her zaman orada olmanın bir erdem olduğuna inanırız. Ancak sürekli birilerine destek olmak, fark edilmeden içsel bir yorgunluk yaratabilir. Psikolojide buna bazen “yardım etme tükenmişliği” denir.
🤝 Destek Olmak Güzeldir Ama…
Bir arkadaşın üzgünken yanında olmak, bir aile üyesinin derdine çözüm aramak ya da iş yerinde herkesin yükünü paylaşmak... Bunlar bir noktaya kadar anlamlıdır. Ama sınır çizilmediğinde, kişi başkasına destek olmaya çalışırken kendine yabancılaşmaya başlar.
Bir süre sonra şu düşünceler baş gösterir:
-
“Neden hep ben dinliyorum ama kimse beni sormuyor?”
-
“Yardım etmediğimde suçluluk duyuyorum.”
-
“İyi olmam, her şeye katlanmam gerektiği anlamına mı geliyor?
⚠️İyilik Tükenmişliğinin Belirtileri
-
Sürekli yorgun ve bitkin hissetmek
-
Yardım etmeye karşı isteksizlik ya da kızgınlık
-
Kendini değersiz ya da kullanılmuş hissetmek
-
“Yeterince iyi değilim” düşüncelerinin artması
-
Zihinsel ve duygusal boşluk hali
Bu belirtiler aslında yardım etmenin kendisinden değil, yardım etmenin yük haline gelmesinden kaynaklanır.
🔍 Peki Neden Bu Kadar Yardım Etme İhtiyacı Duyuyoruz?
Bu noktada biraz derine inmek gerekebilir. Çocukluktan itibaren öğrendiğimiz bazı inançlar bizi sürekli “verici” olmaya iter:
-
“Sevilmek için işe yaramalıyım.”
-
“İyi bir insan fedakârlık yapar.”
-
“Kendimden çok başkasını düşünmeliyim.”
Bazen bu inançlar farkında olmadan bizi kendimizden uzaklaştırır. Sürekli başkalarını düşünmek, kendi duygusal ihtiyaçlarımızı görmezden gelmemize yol açar.
🧭 Sınır Koymak Bencillik Değildir
İyilik yapmak güzeldir ama kendini yıkarak yapılan iyilik sürdürülebilir değildir.
Birilerine destek olurken kendine de şunu sorman gerekebilir:
➡️ “Ben gerçekten bunu istiyor muyum, yoksa yapmam gerektiğini mi düşünüyorum?”
➡️ “Bu kişi bana aynı oranda destek olsa, ne hissederdim?”
Sınır çizmek, duygusal alanını korumaktır. Birine “hayır” demek, onu sevmediğin anlamına gelmez. Bu, kendine de aynı özeni göstermenin bir yansımasıdır.
🌱 Sonuç: İyiliği Kendine de Yap
Unutma, başkalarına iyi gelirken kendini harcıyorsan, o iyilik tam olarak iyilik değildir.
Bir noktadan sonra içten gelen yardım duygusu, bir zorunluluk hâline gelir ve bu da tükenmişliğe giden kapıyı aralar.
Destek olmak için önce güçlü olmak gerekir. Ve güç, başkalarının yükünü omuzlamaktan önce, kendi duygusal sınırlarını tanımaktan geçer.
Bu yüzden…
Bugün sadece kendine iyi davran. Bir süreliğine kimsenin yükünü taşıma. Ve bil ki, bu da iyiliğin bir türüdür.
👉 Şimdi Randevu Alın